Sunday, January 29, 2023

ငှက်တွေဓာတ်မလိုက်ကြဘူးလား

 

ဒါကဓာတ်လိုက်မှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဓာတ်ကြိုးပေါ်မှာ နားနေတဲ့ငှက်တွေဘာမှမဖြစ်ကြတာကို အံ့သြကြပါတယ်။ တကယ်တော့ အကြောင်းရင်းကိုသိရင် ကျွန်တော်တို့ မထူးဆန်း၊ မအံ့သြကြာတော့ပါဘူး။ အကြောင်းရင်း ကတော့ လျှပ်စစ်ရဲ့သဘောကို ချည်းကပ်လေ့လာရမှာဖြစ်ပါတယ်။ လျှပ်စစ်မှာ တွန်းအားတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ဗို့အားဆိုတာကို ကျွန်တော်တို့သိကြပါတယ်။ ဓာတ်အားလိုင်းတစ်လိုင်းအစပိုင်းနဲ့ အဆုံးပိုင်းမှာ ဓာတ်အားထုတ်တဲ့ ဓာတ်အားပေးစက်နဲ့မချိတ်ဘူးဆိုရင် သူတို့ရဲ့ ကြိုးထဲမှာရှိတဲ့ အမှုန်များ(အထူးသဖြင့်အီလက်ထရွန်)က တိမ်တိုက် (Cloud) အနေ့နဲ့ရှိပါတယ်။ တစ်ဘက်ကနေ့တွန်းအား(ဗို့အား) ရှိလာရင်တော့ တွန်းတဲ့ဘက်က တွန်းတဲ့ဗို့အား ပမာဏ တစ်ခုရှိလာပြီး အီလက်ထရွန်စီးဖို့ စလာပါတယ်။ အိမ်ကိုပေးတဲ့ဓာတ်အားလိုင်းတွေမှာ ဗို့အားက Single Phase (၂၃၀) ဗို့နဲ့ Three Phase (၄၀၀) ဗို့ ဆိုပြီးရှိပါတယ်။

ပထမဦးဆုံးသိသင့်တာက သတ္ထုနဲ့မြေဓာတ်အကြောင်းပါ။ သတ္ထုတွေမှာ ဓာတုဗေဒဖွဲ့စည်းပုံအရ လွတ်လပ် အီလက် ထရွန်(Free Electron) တွေ ပါဝင်ပြီး လျှပ်စစ်စီးစေနိုင်တဲ့ပစ္စည်းဆိုတာ လျှပ်စစ်အခြေခံရှိသူတိုင်း သိကြမှာပါ။ ကမ္ဘာမြေကြီးကျတော့ သံနဲ့နီကယ် သတ္ထုတွေအများဆုံးပါဝင်တဲ့ အဆိုင်အခဲကြီးဆိုတာ သိပြီးဖြစ်ပါ တယ်။ ဓာတ်အားလိုင်းကြိုးမှာသုံးတာက အလူမီနီယမ်နဲ့ ကြေး သတ္ထုတွေကိုသုံးပါတယ်။ လွတ်လပ်အီလက်ထရွန် (Free Electron) ပိုများလို့ပါ။ ဒီတော့ ကမ္ဘာမြေကြီးက ဓာတ်အားလိုင်းကြိုးလို အလုပ်လုပ်နိုင်တယ် ဆိုတဲ့ သဘောပါ။

နောက်ထပ်တစ်ခုသိသင့်တာက လျှပ်စစ်ရဲ့သွားနှုန်းပါ။ အလင်းရဲ့သွားနှုန်းနီးပါးရှိပါတယ်။

ကျွန်တော်တို့လျှပ်စစ်ဓာတ်အားကို ဓာတ်အားပေစက်ရုံကနေဓာတ်အားလွှတ်တဲ့အခါ သုံးတဲ့ Single Phase နဲ့ Three Phase အကြောင်း အရင်ပြောပြပြီးဖြစ်ပါတယ်။ ဓာတ်အားပေးစက်ရုံကထုတ်တဲ့ဓာတ်အားက နောက်ဆုံး သုံးတဲ့နေရာအရောက် အသွားအပြန်သွားတတ်တဲ့သဘောရှိပြီး Single Phase မှာ Neutral ကြိုးကပြန်သွားပြီး Three Phase မှာတော့ သုံးကြိုးအလှည့်ကျသဘောနဲ့ (120 degree) ပြန်သွားပါတယ်။ သွားတဲ့အကြိမ်ရေက တစ်စက္ကန့်ကို ကျွန်တော့တို့သိတဲ့ Frequency (50) Hz ဖြစ်ပါတယ်။ အလင်းသွားနှုန်းနီးပါးနဲ့ ဖြစ်ပါတယ်။ ဥပမာတစ်ခုပြောရရင် လျှပ်စစ်စီးနေတဲ့ပစ္စည်းတစ်ခုခုမှာ မြေဓာတ်ကျတဲ့အပြစ် (Ground Fault) ဖြစ်လာပြီဆိုရင် အဲဒီဓာတ်အားတွေက မြေကြီးကတဆင့် ဓာတ်အားထုတ်တဲ့နေရာ၊ အနီးဆုံး မြေဓာတ်ချထားတဲ့ပစ္စည်းတွေ ဆီနဲ့ Earth Resistive Load တွေဆီကို စီးပါတယ်။ အလင်းသွားနှုန်းနီးပါနဲ့ပါ။

နောက်ဆုံးသိသင့်တာတစ်ခုက ဓာတ်အားလိုင်းအပါအဝင် ဓာတ်အားလွှတ်ထားတဲ့ပစ္စည်းတွေရဲ့ မြေဓာတ် ကင်းလွှတ်အကွာအဝေး(Ground Clearence) ပါ။ အရင် Post တွေမှာပါပါတယ်။ အဲဒီအကွာအဝေးလွတ်နေရင် လျှပ်စစ်က မြေကြီးကို မစီးပါဘူး။

ဒီလောက်ဆိုရင် ငှက်တွေဘာလို့ဓာတ်မလိုက်ကြတာလဲဆိုတာ သိနိုင်ပြီထင်ပါတယ်။ သူတို့လိုင်းတွေပေါ် နားတဲ့ အခါ ငှက်ရဲ့ အရွယ်အစားက တစ်ကြိုးနဲ့တစ်ကြိုးကြား၊ မြေဓာတ်နဲ့အကြားကင်းလွတ်အကွာအဝေးရှိနေလို့ပါ။ ငှက်ရဲ့အရွယ်အစားကြီးလို့ ကင်းလွတ်အကွာအဝေးမရှိတော့ရင် Phase ကြိုးတွေမှာဆိုရင် တစ်ကြိုးနဲ့တစ်ကြိုးကြား လျှပ်စစ်ကူးပြီး အပေါ်ကပြောတဲ့အလှည့်ကျသဘော (120 Degree) ပျက်ပြီး ဓာတ်လိုက်မှာပါ။ ဓာတ်အား လိုင်းအပေါ်မှာရှိတဲ့ မြေစိုက်ကြိုး၊ တာဝါတိုင်နဲ့ မြေကြီးတို့နဲ့ထိရင်တော့ မြေဓာတ်ကျပြီး လျှပ်စစ်ဖြတ်စီးလို့ ဓာတ်လိုက်မှာပါ။ တာဝါတိုင်များ၊ မြေစိုက်ကြိုးများက သတ်မှတ်နေရာတွေမှာ မြေဓာတ်ချထားတာရှိပါတယ်။ အဲလို ငှက်တွေဓာတ်လိုက်တဲ့ဖြစ်စဉ်တွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ အရွယ်သေးတဲ့ငှက်တွေ၊ ကင်းလွှတ်အကွာအဝေး အတိုင်းရှိနေရင်တော့ ဓာတ်မလိုက်ဘူးပေါ့။

တော်တော်များများပြောနေကြလို့ ဗဟုသုတအနေနဲ့ဖော်ပြခြင်းပါ။

အားလုံးကျန်းမာချမ်းသာ၍ ဓာတ်လိုက်မှုအန္တရာယ်ကင်းဝေးကြပါစေဗျာ............

No comments:

Post a Comment