ဓာတ်တိုင်နှင့်သူငယ်ချင်းများ (၂-၅)- Substations

 ကိုငှက်ကြီး၏ရှင်းပြနေမှုကို ဓာတ်တိုင်တို့အဖွဲ့နားထောင်နေကြရင်း ခပ်လှမ်းလှမ်းမှပစ္စည်းများချနေကြသော ကရိမ်းများကိုလှမ်းကြည့်၍ ဖက်တီးက “ကိုငှက်ကြီး အဲဒီ ကြိုးဘီးလုံးတွေက ဘာအတွက်လဲ။ အများကြီးပဲဗျ” ဟုမေးလိုက်ရာ ကိုငှက်ကြီးက “အော် ဟိုမှာမြင်နေရတဲ့ဘီးလုံးတွေလား။ အဲဒါတွေက Busbar လုပ်ဖို့အတွက် Conductor ကြိုးတွေ၊ Transformer အထွက် Distribution Line တွေထွက်ဖို့နဲ့ Tertiary Connection လုပ်ဖို့အတွက် Power Cable တွေနဲ့ Switchyard Equipment တွေကို Control လုပ်ဖို့ Control Cable တွေကွ။ Control Cable ဆိုလို့ အဲဒီအကြောင်းလေးဆက်ပြောပြမယ်။ Switchyard ထဲမှာရှိတဲ့ Circuit Breaker၊ Disconnecting Switch တွေကို Operation လုပ်ဖို့ အဲဒီပစ္စည်းတွေမှာပါတဲ့မောင်းတံတွေကို Operation ဖြစ်အောင် Magnetic Contactor Coil တွေကို ပစ္စည်းအောက်ခြေက Mechanism Box တွေထဲမှာ တပ်ထားတယ်ကွ။ တို့ခေါ်တာ‌တော့ Opening Coil(Tripping Coil), Closing Coil ပေါ့ကွာ။ အဲဒါတွေကို မောင်းဖို့ အဲဒီ Mechanism Box မှာ ON/ OFF ခလုတ်တွေတပ်ထားသလို Control ခန်းထဲကနေထိန်းလို့ရအောင် အစောက Control Cable တွေနဲ့ချိတ်ပြီး Control Panel တွေရဲ့ခလုတ်တွေနဲ့ချိတ်ထားတာပေါ့ကွာ။ ဒီမှာ တစ်ခုမှတ်ထားရမှာက အဲလို Control လုပ်တာကို Direct Current(DC) နဲ့လုပ်တာကွ။ ခွဲရုံထဲမှာ Battery Bank နဲ့ Charger တွေကို တပ်ဆင်ထားပြီး Control & Protection အတွက် သုံးတာကွ။ Opening Coil ကို ငါ Tripping Coil လို့ပြောတာ မင်းတို့သတိထားမိမှာပေါ့။ Tripping ဆိုတာကတော့ တို့က ON/ OFF လုပ်တာမဟုတ်ဘဲနဲ့ ဓာတ်အားလိုင်း၊ ထရန်စဖော်မာ စတဲ့ဟာတွေမှာ အပြစ်ဖြစ်လာခဲ့ရင် Protection Relay တွေနဲ့ Circuit Breaker ကို Open ဖြစ်အောင်လုပ်တာကို ပြောတာကွ။ အဲတော့ Circuit Breaker တွေကို Control ဒီဇိုင်းစဉ်းစားရင် SCADA စနစ်၊ Protection စနစ်၊ Control Panel၊ Local Mechanism Box  စတာတွေကနေ Operation လုပ်လို့ရအောင် စဉ်းစားလုပ်ရတယ်ကွ” ဟုရှင်းပြရင်း ခဏမျှနားလိုက်လေသည်။

အညာသားကဆက်၍ “ကိုငှက်ကြီး Protection စနစ်တွေက ကျောင်းမှာသင်တဲ့ဟာတွေပဲလား၊ ဘာတွေ ထပ်ပါသေးလဲဗျ” ဟုမေးရာ ကိုငှက်ကြီးမှ “အဲဒီအတိုင်းပါပဲကွာ။ အသစ်မရှိပါဘူး။ Differential Protection Relay , Overcurrent and Earth Fault Protection Relay (Directional and Non Directional), Pilot Protection Relay , Distance Protection Relay, Auto Reclose Protection relay, Over/ Under Voltage Protection Relay, Over/ Under Frequency Protection Relay, Synchronizing Relay, စတာတွေနဲ့ ထရန်စဖော်မာတွေမှာ ပိုတာက Restricted earth fault relay, Buchholz relays, Pressure Relief Valve (PRV), Winding Temperature/ Oil Temperature Protection စတာတွေပေါ့ကွာ။ Relay တွေရဲ့ Characteristic နဲ့ Coordination တွေကတော့ ကိုယ့်ရဲ့ Requirement တွေပေါ်မူတည်ပြီး သုံးရ ထားရတာကွ။ ”

“ကဲ…..ဒီလောက်ဆိုရင် မင်းတို့လည်း ခွဲရုံအကြောင်း လက်တွေ့နဲ့ စာတွေ့ တီးမိခေါက်မိတော့ဖြစ်ပြီထင်တာပဲ။ အသေးစိတ်ကတော့ ကျယ်ပြန့်တယ်ကွ။ နောက်မှ ပစ္စည်းတွေဆင်ပြီးရင် တစ်ခေါက်လာကြပေါ့။ အဲ့ကျ ပိုပြီးလက်တွေ့သုံးတဲ့ဟာတွေ ငါထပ်ရှင်းပြမယ်လေ” ဟုပြောလိုက်ရာ ဓာတ်တိုင်က “ ကျေးဇူးတင်ပါတယ် ကိုငှက်ကြီးရာ။ ကျွန်တော်တို့လဲ တော်တော်ဗဟုသုတရပါတယ်။ ကိုငှက်ကြီးပြောသလို နောက်မှထပ်လာပါ အုံးမယ်။ ကိုငှက်ကြီးလဲ နားပါအုံးဗျ။ ကျွန်တော်တို့လဲပြန်တော့မယ်” ဟုဆိုကာ ကိုငှက်ကြီး၏ စီမံကိန်းလုပ်ငန်း ခွင်မှ ဓာတ်တိုင်တို့အဖွဲ့လည်း ပြန်လာခဲ့ကြလေတော့သည်။

(ပြီးပါပြီ)