ဗိုအားကျဆင်းမှုတွက်ချက်ခြင်း

 

ကျွန်တော်တို့ အိမ်တွေကိုသွယ်ထားတဲ့ ၂၃၀ ဗို့ မီးလိုင်းရဲ့ ဗို့အားကျဆင်းမှုကိုတွက်ကြည့်ရအောင်။ အိမ်ထဲကအသုံး 5 ကီလိုဝပ်(kW) ရှိပြီး လိုင်းအရှည်ကို 100 ပေ ထားပါစို့။ သုံးမယ့်ကြိုးကို အပြင်မှာပြောနေတဲ့ (7/ .044) ကြေးကြိုး ကို သုံးကြည့်မယ်။ ဗို့အားကျဆင်မှုကိုတွက်ချင်ရင် အုမ်းနိယာမအရ V=IR မို့ I နဲ့ R ကို ရှာရမှာဖြစ်ပါတယ်။

ကြေးကြိုးပေါ်မှာစီးမယ့် လျှပ်စီး(Current-I) = 5000/ 230 = 21.74 အမ်ပီယာ(Ampere)

R ကိုတော့အောက်ပါအတိုင်းရှာပါတယ်။

ဓာတ်အားလိုင်းကြိုးရဲ့ခုခံမှု(Resistance- R) ကို တွက်ချင်ရင် R= (ρ x L)/ A ဆိုတဲ့ ဖေါ်မြူလာနဲ့ တွက်ကြတာ သိမှာပါ။ ကြေးကြိုးတွေရဲ့ ခုခံမှုကိန်းသေ(ρ) က အပူချိန် 20·C မှာ 17.2 Ωmm2/ km ဖြစ်ပါတယ်။ (7/ .044) ကြေးကြိုးရဲ့ ထောင့်ဖြတ် ဧရိယာ(A) ကတော့ 6.751 mm2 ရှိပါတယ်။

တစ်ကီလိုမီတာ ကြေးကြိုးရဲ့ ခုခံမှု(R) = (17.2 x 1)/ 6.751 = 2.55 Ω/ km

ပေ (၁၀၀) ကြေးကြိုးရဲ့ ခုခံမှု(R) = {2.55/ (1000*3.281)} x 100 = 0.0777 Ω (ဒီတန်ဖိုးက အပူချိန် 20·C မှာဖြစ်ပါတယ်)

တကယ်ပြင်ပမှာ ဖြစ်တဲ့အပူချိန်၊ ကြိုးပေါ်မှာ လျှပ်စစ်စီးလို့ဖြစ်လာမယ့် အပူချိန်တွေထည့်စဉ်းစားမယ်။ အများဆုံး 60·C အထိထားကြည့်ရအောင်။ အဲဒီအချိန်မှာ ဖြစ်လာမယ့် ကြိုးရဲ့ ခုခံမှု (R) ကို တွက်ကြည့်ရင်

R2=[(T+t2)/(T+t1)]*R1

(R2= 60·C တွင်ရှိသော ခုခံမှုတန်ဖိုး၊ T= ကြေးကြိုး၏ အပူချိန်ကိန်းသေ= 234.5 ·C၊ t1= 20·C၊ t2= 60·C၊ R1= 60·C တွင်ရှိသော ခုခံမှုတန်ဖိုး)

R2= [(234.5+60)/(234.5+20) x 0.0777 = 0.0899 Ω

ယခုထိရခဲ့တဲ့တန်ဖိုးတွေဟာ Direct Current(DC) ဖြင့် စမ်းသပ်ထားတဲ့ ခုခံမှုကိန်းသေ(ρ) နဲ့ တွက်ထားတာမို့ DC Resistance (Rdc) လို့ ခေါ်ကြပါတယ်။ တကယ်အိမ်တွေမှာသုံးတာက Alternating Current(AC) စနစ်မို့ AC Resistance(Rac) ကို ရှာရအုံးပါမယ်။ AC Resistance(Rac) ပြောင်းဖို့ သက်ရောက်မှုတွေထဲက အဓိက ကတော့ မျက်နှာပြင်သက်ရောက်မှု (Skin Effect) ကို ထည့်စဉ်းစားရမှာဖြစ်ပြီး တွက်ချက်ပုံကတော့ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်ပါတယ်။

X= 0.063598 sqrt( µf/Rdc)

µ= စိမ့်ဝင်နိုင်မှု (Permeability, µ0= 4πx10-7, µr=1 လို့ပါဝင်ပြီး 1 လို့ပဲ ယူကြပါတယ်)

f= ကြိမ်နှုန်း (Frequency)

X= 0.063598 sqrt ( 1x 50/ 0.0899)= 1.4998

X တန်ဖိုး 1.4998 မှာရှိတဲ့ Skin Effect ဆက်သွယ်ချက်တန်ဖိုးကို အောက်ဖော်ပြပါဇယားကနေ တွက်ချက်ပါတယ်

K= {(K2-K1)/(X2-X1)} (X-X1) + K1 = {(1.0258-1.0197)/ (1.5-14)}(1.4998-1.4)+1.0197= 1.0258

Rac= K x Rdc = 1.0258 x 0.0899 = 0.0922 Ω

ကြေးကြိုးပေါ်မှာ လျော့သွားမယ့်ဗို့အားကျဆင်းမှု(Voltage Drop)= IR= 21.74 x 0.0922= 2 V

အဲဒီတော့ အိမ်ထဲအဝင်ထိပ်မှာ ‌ရောက်လာမယ့်ဗို့အား= V(supply)- V(drop)= 230- 2= 228 V

ဒါကတော့ပေ (၁၀၀) နဲ့တွက်တာပါ။ ပေ (၃၀၀) ဆို R တန်ဖိုးက (0.2706) Ω ရှိပါတယ်။ Voltage Drop က (5.88)V လောက်ရှိပါတယ်။ အဲဒီတော့ အိမ်ထဲအဝင်ထိပ်မှာ (224) V ပဲရမှာပါ။ ဆိုလိုတာက မီးရပြီးရော အဝင်လိုင်း အရှည်ကြီးဆွဲရင် ကိုယ့်အိမ် ဗို့အားနည်းမှာဖြစ်ပါတယ်။

ဒီတွက်ချက်မှုက Single Phase ကို line နဲ့ Neutral နှစ်ချောင်းထဲ 1 Circuit ဆွဲတဲ့အခြေအနေကို တွက်ပြထား တာပါ။ တချို့မီးလိုင်းတွေမှာ 2 Circuit နဲ့အထက်ဆွဲတာမျိုးတွေမှာတော့ လျှပ်ညှို့မှု(Inductance- L) ကိုလည်း ထည့်တွက်ရတော့မှာပါ။ အဲဒီမှာ လျှပ်စီးက ပိုလာမှာမို့ ပိုပြီး ဗို့အားကျဆင်းမှု ဖြစ်ပါတယ်။